Misschien wel een van de akeligste verhalen: een klant ligt in scheiding en vraagt om advies. Haar partner werkt namelijk totaal niet mee, al jaren niet. Er is veel geruzie over wat van wie is, wie waar recht op heeft, wie wat voor de kinderen heeft gedaan en nog gaat doen et cetera. Om nog maar te zwijgen over het eindeloze gesteggel over alimentatie, waarover de rechter zich al een paar keer heeft moeten buigen.
Scheiden doe je niet voor je lol, dat is helder. Maar probeer er toch samen in redelijkheid uit te komen, dat is zeker in financieel opzicht een grote winst. Een vechtscheiding is simpelweg duur: € 20.0000 à € 25.000 per persoon aan advocaat- en proceskosten.
Daarom is goed advies vóórdat je gaat trouwen onmisbaar. Het is natuurlijk niet heel romantisch om eenduidige afspraken te maken voor als het mis gaat, maar verstandig is het wel. Bijvoorbeeld na een gesprek met een financieel planner of fiscalist. Waar moet je dan op letten?
Huwelijkse voorwaarden
- Stel: je bent getrouwd onder huwelijkse voorwaarden, waarbij de één een behoorlijk vermogen heeft meegenomen, de ander niet. Als niet tijdens het huwelijk de inkomsten, uitgaven en vermogens goed uit elkaar gehouden zijn, dan wordt bij de scheiding door de rechter al gauw aangenomen dat het meegebrachte vermogen is opgegaan in de gezamenlijke huishouding en dat er geen eigen vermogen meer is. Wat er gezamenlijk is wordt, kort door de bocht, in tweeën gedeeld. Ook bij huwelijkse voorwaarden!
- Hetzelfde geldt als in huwelijkse voorwaarden is opgenomen dat de partners jaarlijks overgespaard inkomen verrekenen. Mochten ze dat vergeten - en dat doen ze eigenlijk altijd - dan is er geen "eigen" vermogen en wordt de boedel in tweeën verdeeld.
- Pas op bij huwelijkse voorwaarden en verrekenbedingen: wanneer de partners die verrekening niet jaarlijks doen, wordt het vermogen geacht gezamenlijk te zijn en dan is er bij faillissement geen bescherming van het vermogen van de partner.
Sluit een leningsovereenkomst af
Stel: je richt een BV op om je onderneming in onder te brengen
en van daaruit je activiteiten te ontplooien. Het geld voor de
oprichting leen je van je huwelijkspartner, laten we uitgaan van €
18.000. Het gaat de onderneming voor de wind, na 10 jaar is die €
5.000.000 waard. Echter: deze waarde komt toe aan de partner!
Dit is eenvoudig te voorkomen door een leningsovereenkomst te
sluiten, maar dat wordt vaak vergeten.
- Realiseer je dat als de aandelen van de BV tot een huwelijksgemeenschap behoren, tot de scheiding degene die de aandelen 'heeft' de zeggenschap heeft; na het indienen van het verzoek tot echtscheiding hebben beide partners echter de helft van de zeggenschap. Zonder de partner kunnen dan geen beslissingen meer worden genomen.
- Vergeet niet dat bij het indienen van een verzoek tot echtscheiding de huwelijksgemeenschap ophoudt te bestaan. Daar kun je bij een naderend faillissement je voordeel mee doen.
- Afkoop van alimentatie kan niet voordat de scheiding is geformaliseerd. Nou ja, het kán natuurlijk wel, maar een fiscale aftrekpost zit er dan niet meer in. Dat kan behoorlijk in de papieren lopen.
Dit is een extreem voorbeeld, maar het kan zich voordoen.
Wat vaker voorkomt is dat de ene partner geld van de ander leent
bij de aankoop van een huis. Als er bij die lening niets geregeld
is over wat er gebeurt met de waardestijging van het huis (of iets
anders) waarvoor geleend is, dan gaat die waardestijging naar
degene die het geld heeft uitgeleend. Dat is meestal niet de
bedoeling op het moment van uitlenen, maar die kwestie gaat soms
wordt wel spelen op het moment van scheiden. En dan wordt het echt:
scheiden is lijden.
Tot slot een tip voor niet-getrouwde samenwoners
Stel een samenlevingsovereenkomst op waarin ook geregeld wordt hoe een eventuele scheiding wordt ingericht. En overleg met mij als financieel adviseur voordat de scheiding wordt geformaliseerd. Soms is bijvoorbeeld (nog even) trouwen en dan pas scheiden handiger dan na de scheiding zaken afwikkelen (bijvoorbeeld bij een gezamenlijke woning).
Sinds 2018 is nieuw huwelijksvermogensrecht van toepassing. Daarin is geregeld dat vermogens van voor het huwelijk niet opgaan in de huwelijksgemeenschap, tenzij je het bij huwelijkse voorwaarden zelf anders regelt. Maar let op: wanneer je tijdens het huwelijk geen administratie bijhoudt van de vermogens(ontwikkeling), dan kan bij de scheiding de rechter tot de conclusie komen dat niet duidelijk is welk vermogen van wie is. En dan is het niet vanzelfsprekend dat eenieder het deel dat hij inbracht op de huwelijksdatum ook weer mee kan nemen.
Kortom: kom langs voordat je gaat trouwen. Dan breng ik alle financiële voor- en nadelen in kaart.